ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ
ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ
Στην πλατεία Οσίας Ξένης βρίσκεται το κτίριο του Επισκοπείου της Μητροπόλεως Νικαίας. Εκεί στεγάζεται το εκκλησιαστικό μουσείο, τα εγκαίνια του οποίου έγιναν τον Δεκέμβριο του 1972, καθώς συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ψυχή και δημιουργός του εκκλησιαστικού μουσείου ήταν ο Μητροπολίτης της Νίκαιας. Στο μουσείο διασώζονται πολλές εικόνες και αντικείμενα μεγάλης θρησκευτικής αξίας και τέχνης. Ανάμεσά τους ο Παντοκράτωρ με τη χαρακτηριστική μικρασιατική επεξεργασία του χρυσού, το Κουβούκλιο του Επιταφίου και ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος της Οσίας Ξένης (δωρεά του Συλλόγου της Κοινότητος Νησίου Εγιρδίρ της Πισιδίας), εξαπτέρυγα, ξυλόγλυπτα, αρτοφόριο, Ευαγγέλιο, παλαιότυπα βιβλία, κειμήλια λειτουργικής χρήσης, έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα. Εκεί διαφυλάσσεται μια ψηφιδωτή σύνθεση από ψηφίδες που συγκεντρώθηκαν από τις ανασκαφές στα ερείπια του Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου της Νικαίας Βιθυνίας που έγινε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει μεταβυζαντινές εικόνες, κυρίως, του 18ου και 19ου αιώνα και κάποιες ρωσικής προέλευσης. Από τις εικόνες αυτές, ορισμένες μετέφεραν οι ίδιοι οι πρόσφυγες και άλλες προέρχονται από παλιούς ναούς της περιοχής. Οι περισσότερες όμως μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα το 1924 με την ανταλλαγή, ύστερα από τις ενέργειες του Μητροπολίτη Γρεβενών Γερβασίου, ο οποίος διέσωσε μεγάλο αριθμό θρησκευτικών κειμηλίων.
info:Για την τεκμηρίωση των εικόνων και των ιερών κειμηλίων του Μουσείου της Ι.
Μητροπόλεως Νικαίας βλ. Ευαγγελία Ι. Χατζηφώτη, «Το εκκλησιαστικό μουσείο της Ι.
Μητροπόλεως Νικαίας», στο Ιερά Μητρόπολις Νικαίας, Νίκαια Ιστορία – Θεολογία –
Πολιτισμός 325 – 1987, Νίκαια 1988, σ. 339-351.