ΜΑΝΤΡΑ
ΜΠΛΟΚΟΥ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
ΜΑΝΤΡΑ
ΜΠΛΟΚΟΥ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
Την Πέμπτη 17 Αυγούστου 1944 διενεργήθηκε το Μπλόκο της Κοκκινιάς από τους Γερμανούς και τα Τάγματα Ασφαλείας. Τα ξημερώματα οι τηλεβόες κάλεσαν τους άνδρες 14 έως 60 χρονών να παρουσιαστούν στην πλατεία της Οσίας Ξένης, η οποία γέμισε από κόσμο. Οι καταδότες υπέδειξαν αρχικά τα οργανωμένα στελέχη της Αντίστασης, τα οποία αφού βασανίστηκαν οδηγήθηκαν στον παρακείμενο χώρο της μάντρας του υφαντουργείου Παγιασλή, στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θείρων. Στον χώρο της Μάντρας εκτελέστηκαν 75 άτομα (άλλες πηγές αναφέρουν 78 εκτελεσμένους). Ο ακριβής αριθμός των εκτελεσμένων στη Μάντρα, καθώς και στις υπόλοιπες γειτονιές της πόλης παραμένει ανοιχτός στην έρευνα. Σε έναν πρώτο απολογισμό αναφέρονται 148 άτομα, σε δεύτερη εκτίμηση υπερέβησαν τα 200 άτομα και άλλες πηγές αναφέρουν ότι οι εκτελεσμένοι ήταν περισσότεροι.
Μετά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης (1982), ο χώρος απαλλοτριώθηκε κατόπιν αιτήματος του Δήμου με απόφαση του τότε υπουργού Χωροταξίας Αντώνη Τρίτση. Τον Αύγουστο του 1984 δημοπρατήθηκε το έργο ανάπλασης και παραδόθηκε στο Δήμο το 1986 επί δημαρχίας Στέλιου Λογοθέτη. Το 2004 με αφορμή την 60ή επέτειο του Μπλόκου ανακαινίστηκε ο εσωτερικός χώρος με εικαστική παρέμβαση και τοποθετήθηκαν οι φωτογραφίες των πεσόντων και αντικείμενα του αντιστασιακού αγώνα. Στον εξωτερικό χώρο τοποθετήθηκαν οι προτομές του Άρη Βελουχιώτη και Στέφανου Σαράφη (δωρεά του δημιουργού Μιχάλη Παπαδάκη στον Δήμο). Σήμερα στο μνημείο πραγματοποιούνται οργανωμένες επισκέψεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και επιλεγμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η Μάντρα του Μπλόκου αποτελεί ένα μνημείο – έναν τόπο μνήμης – για τον απελευθερωτικό αγώνα κατά της γερμανικής κατοχής, που υπενθυμίζει το αγαθό της ελευθερίας και της ειρήνης, καθώς και τον αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή φασισμού.